Các chuyên gia nhân sự và lãnh đạo tổ chức càng lúc càng bị bao vây bởi những thông điệp về sự cải tiến và thay đổi trong công việc. Những lời kêu gọi chuẩn bị chiến lược cho “Tương lai của thị trường việc làm” chỉ mới nổi bật gần đây thì thực tế là sự phát triển công nghệ và kinh tế toàn cầu (bao gồm cả kinh tế lao động) đã và đang tác động to lớn đến thị trường việc làm.
Vậy các tổ chức và nhân viên phải làm gì trong 50 năm tiếp theo? Những cải tiến công nghệ đột phá như robot, trí thông minh nhân tạo/ máy tự học, dược di truyền học (pharmacogenetics), rối lượng tử (quantum entanglement), thực tế ảo, công nghệ in 3D và blockchain (công nghệ lưu trữ và truyền tải thông tin bằng các khối được liên kết với nhau và mở rộng theo thời gian) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến thị trường lao động trong tương lai?
Dưới đây là 6 cuốn sách mà bất cứ chuyên gia nhân sự hay lãnh đạo tổ chức nào cũng nên đọc để hiểu rõ hơn các xu hướng và yếu tố ảnh hưởng đến vòng xoay của thị trường việc làm trong tương lai.

1. “Nghề nghiệp tương lai: Công nghệ sẽ thay đổi công việc của các chuyên gia như thế nào?” (The Future of the Professions: How Technology Will Transform the Work of Human Experts) của Richard Susskind and Daniel Susskind – NXB Oxford University năm 2017 Tác giả đã kiểm tra các mối tương giao của sự phát triển công nghệ và sự thay đổi thị trường việc làm cũng như các ngành nghề, cung cấp nền tảng lý thuyết và ví dụ đa dạng về sự sắp xếp giữa các công nghệ mới nhất, doanh nghiệp và việc làm. Cuốn sách phù hợp cho mọi nhà lãnh đạo và các nhà thực thi chính sách ở mọi cấp bậc – những người quan tâm đến sự ảnh hưởng của công nghệ đối với công việc trong tương lai.

2. “Tương lai của việc làm: Robot, Trí thông minh nhân tạo và công nghệ tự động” (The Future of Work: Robots, AI, and Automation) của Darrell M. West – NXB Brookings Institution năm 2018
Trong cuốn sách này, tác giả cho thấy một thế giới trong bước ngoặt lớn, nơi mà mọi người đều chịu ảnh hưởng của công nghệ trong đời sống việc làm, giáo dục và chính sách công cộng. Những thông tin chi tiết được cung cấp sẽ hữu ích với các nhà quản lý môi trường làm việc trong tương lai.

3. “Sự gia tăng của Robot: Công nghệ kĩ thuật và mối đe dọa không việc làm trong tương lai” (Rise of the Robots: Technology and the Threat of a Jobless Future) của Martin Ford – NXB Basic Books năm 2016
Quyển sách thể hiện tầm nhìn bất an về thế giới tương lai bị chi phối bởi trí thông minh nhân tạo, máy móc tự học và công nghiệp tự động hóa, nơi hầu hết các thành viên của lực lượng lao động hiện tại bị thay thế bởi công nghệ và máy móc; nói cách khác là một tương lai đầy rẫy thất nghiệp. Dựa vào các xu hướng cải tiến kinh tế hiện thời, tác giả cho rằng sự phát triển nhanh chóng của công nghệ sẽ dẫn đến tái cấu trúc các tập đoàn, chính phủ và thậm chí là toàn bộ xã hội. Ví dụ như các công việc tầm trung sẽ dần dần biến mất, tính di động kinh tế bị loại trừ và sự giàu có chỉ tập trung quanh nhóm tinh hoa.

4. “Bàn luận về sự tàn lụi của các ngành nghề và tương lai công việc” (Gigged: The End of the Job and the Future of Work) của Sarah Kessler – NXB St. Martin's năm 2018
Sách là sự kiểm nghiệm sự thay đổi trong tâm lý giao ước giữa tổ chức và nhân viên, bàn luận về các xu hướng trong môi trường làm việc và tài liệu về sự chuyển dịch trong vài thập kỉ gần đây so với mô hình tuyển dụng truyền thống, hướng đến hình thức việc làm thời vụ và sắp đặt công việc ngẫu nhiên như hợp đồng độc lập và các công việc theo dự án. Những công việc này vốn đã là một phần của kinh tế không chính thức trên thế giới từ lâu nhưng đang dần trở thành xu hướng phổ biển trong các doanh nghiệp truyền thống cũng như đã tăng thêm độ thuyết phục qua thành công của Uber và Airbnb là các tài xế được quản lý qua các ứng dụng.

5. “Tương lai việc làm: Thu hút nhân tài mới, Xây dựng lãnh đạo tốt hơn và Tạo ra môi trường doanh nghiệp cạnh tranh” (The Future of Work: Attract New Talent, Build Better Leaders, and Create a Competitive Organization) của Jacob Morgan – NXB Wiley năm 2014
Tác giả cho rằng thế giới đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Ông mô tả cách con người làm việc hiện nay đã rất khác với thế hệ trước đó (nguyên nhân do toàn cầu hóa, sự cải tiến công nghệ và thay đổi thành phần kinh tế quốc gia). Ông đề xuất rằng tương lai việc làm sẽ khác với những trải nghiệm hiện nay khi nhân viên có thể làm việc vào bất cứ lúc nào và bất cứ đâu với mọi thiết bị.

6. Định hình tương lai công việc: Cẩm nang hành động và giao ước với xã hội mới (Shaping the Future of Work: A Handbook for Action and a New Social Contract) của Thomas A. Kochan – NXB MITx năm 2017
Là cuốn sách mang tính học thuật nhất trong danh sách này, “Định hình tương lai công việc” thừa nhận sự phát triển của nền kinh tế kĩ thuật số hóa và kiểm nghiệm kết quả của giao ước xã hội với công việc và các ngành nghề. Tác giả cung cấp lộ trình những điều cần làm cho các nhà lãnh đạo để tạo ra những công việc chất lượng cao và phát triển kinh doanh mạnh mẽ và thành công.

Tất cả những quyển sách này mang lại ý nghĩa gì
Trong vòng 50 năm tới, chúng ta có thể thấy những điều như là:

• Sự thay đổi của bối cảnh địa chính trị (tác động của các yếu tố địa lý tới hành vi của các quốc gia và quan hệ quốc tế).
• Sự dịch chuyển từ mô hình tổ chức tuyến tính theo trục thẳng sang cơ cấu kết nối và thiết lập nhiều mạng lưới quan hệ hơn.
• Sự thay thế của các vị trí công việc và tìm kiếm tài năng trong nền kinh tế tự động hóa.
• Lực lượng lao động ngày càng linh hoạt và chuyển dịch hơn, thúc đẩy các chương trình tái tạo kĩ năng để tiếp tục nâng cao giá trị nguồn lực con người trong tổ chức.
• Những tiến bộ về mặt công nghệ tiếp tục phá vỡ mô hình doanh nghiệp truyền thống và làm thay đổi tính chất của công việc và các ngành nghề.